Phanh tay điện tử là gì? Tìm hiểu cấu tạo, nguyên lý hoạt động cho người mới

Phanh tay điện tử – tiện lợi và an toàn hơn so với phanh tay cơ truyền thống. Ở bài viết này, Taxi Vượng Đức 686 sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về cấu tạo, chức năng, nguyên lý hoạt động và cách sử dụng của phanh tay điện tử.

Phanh tay điện tử là gì ?

Phanh tay điện tử hay còn gọi là phanh đỗ xe điện tử, là một hệ thống phanh hiện đại được trang bị trên xe ô tô, thay thế cho phanh tay cơ truyền thống. Hệ thống này sử dụng mô-tơ điện để điều khiển việc hãm và nhả phanh, giúp người lái thao tác dễ dàng và tiện lợi hơn.

Cấu tạo và chức năng của phanh tay điện tử

So với phanh tay cơ truyền thống, phanh tay điện tử (EPB) có cấu tạo phức tạp hơn, bao gồm các bộ phận chính như:

Công tắc phanh tay: Nằm trên bảng điều khiển trung tâm hoặc bệ tì tay, có thể dạng nút bấm hoặc cần gạt. Khi kích hoạt, công tắc sẽ gửi tín hiệu đến bộ điều khiển phanh tay điện tử (EPB ECU).

EPB ECU: Là bộ não của hệ thống, nhận tín hiệu từ công tắc phanh tay và điều khiển hoạt động của motor phanh. EPB ECU có khả năng tự động kích hoạt phanh tay khi xe dừng đỗ và tắt máy.

Motor phanh: Được gắn trên mỗi bánh xe sau, kích hoạt lực phanh thông qua cơ cấu truyền động (bánh răng, trục vít,…). Motor phanh có thể sử dụng mô-tơ điện hoặc mô-tơ thủy lực.

Cảm biến:

• Cảm biến tốc độ bánh xe: Giám sát tốc độ của từng bánh xe để đảm bảo phanh được kích hoạt đều đặn.
• Cảm biến góc nghiêng: Xác định độ dốc của mặt đường để điều chỉnh lực phanh phù hợp.
• Cảm biến lực phanh: Đo lường lực phanh thực tế để đảm bảo an toàn.

Hệ thống dây điện: Kết nối các bộ phận của hệ thống phanh tay điện tử với nhau, truyền tải tín hiệu và nguồn điện cho các bộ phận.

Ngoài ra, phanh tay điện tử có thể tích hợp thêm các tính năng như:

• Hỗ trợ khởi hành ngang dốc (HSA): Giữ phanh xe trong vài giây sau khi người lái nhả phanh chân để khởi hành dễ dàng trên dốc.
• Chức năng Auto Hold: Tự động kích hoạt phanh tay khi xe dừng đỗ hoàn toàn và nhả phanh chân.
• Hệ thống cảnh báo phanh tay: Cảnh báo người lái nếu phanh tay chưa được nhả khi khởi hành.

Xem thêm: Động cơ ô tô: Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách bảo dưỡng

Nguyên lý hoạt động của phanh tay điện tử

Phanh tay điện tử sử dụng mô-tơ điện thay vì cần gạt cơ học để điều khiển việc hãm và nhả phanh. Khi người lái kích hoạt phanh tay, EPB ECU sẽ nhận tín hiệu và gửi đến mô-tơ điện, kích hoạt guốc phanh tạo lực ma sát lên đĩa phanh giúp xe dừng lại. Khi nhả phanh tay, EPB ECU nhận tín hiệu và mô-tơ điện sẽ giải phóng guốc phanh, cho phép xe di chuyển tự do. Hệ thống này mang lại sự tiện lợi và an toàn hơn so với phanh tay truyền thống.

Các loại phanh tay điện tử 

Có hai loại phanh tay điện tử phổ biến hiện nay:

Phanh tay điện tử cơ điện

Loại phanh tay điện tử này sử dụng mô tơ điện để kích hoạt cơ cấu phanh cơ khí. Mô tơ điện được điều khiển bởi một công tắc trên bảng điều khiển trung tâm. Khi công tắc được kích hoạt, mô tơ điện sẽ kéo cáp phanh, làm cho má phanh kẹp vào rôto phanh.

Phanh tay điện tử cơ điện là loại phổ biến nhất, đối đơn giản và giá thành sản xuất rẻ. Tuy nhiên, chúng có thể nặng hơn và cồng kềnh hơn các loại phanh tay điện tử khác.

Phanh tay điện tử kiểu kẹp

Loại phanh tay điện tử này sử dụng mô tơ điện để kẹp trực tiếp vào rôto phanh. Mô tơ điện được điều khiển bởi một công tắc trên bảng điều khiển trung tâm. Khi công tắc được kích hoạt, mô tơ điện sẽ kẹp rôto phanh, làm cho xe dừng lại.

Phanh tay điện tử kiểu kẹp nhẹ hơn và nhỏ gọn hơn so với phanh cơ điện. Tuy nhiên, chúng cũng đắt hơn và phức tạp hơn để sản xuất.

Tham khảo: Hệ thống điều hòa ô tô: Tổng hợp thông tin cần biết

Cách sử dụng phanh tay điện tử

Kéo phanh tay điện tử

Đảm bảo xe ô tô đang dừng hoàn toàn. Nhấn nút phanh tay điện tử (thường có ký hiệu chữ P hoặc hình tròn với hai dấu gạch chéo). Đèn báo phanh tay điện tử trên bảng điều khiển sẽ sáng lên để báo hiệu rằng phanh tay đã được kích hoạt.

Nhả phanh tay điện tử

Đạp phanh chân và nhấn một lần nữa nút phanh tay điện tử. Đèn báo phanh tay điện tử trên bảng điều khiển sẽ tắt.

Ưu, nhược điểm của phanh tay điện tử

Phanh tay điện tử (phanh tay tự động, phanh đỗ xe điện tử) là hệ thống sử dụng mô-tơ điện để kích hoạt/nhả phanh, thay thế cho cần phanh tay cơ truyền thống. 

Hệ thống này mang lại nhiều ưu điểm như:

• Tiện lợi, dễ sử dụng: thao tác đơn giản bằng nút bấm, phù hợp với mọi đối tượng.
• An toàn và hiệu quả: tự động kích hoạt/nhả phanh khi cần thiết, phân bổ lực phanh đều, tích hợp nhiều tính năng hỗ trợ như hỗ trợ khởi hành ngang dốc (HSA), phanh khẩn cấp tự động (AEB).
• Tiết kiệm diện tích: kích thước nhỏ gọn, tạo sự sang trọng cho nội thất xe.

Nhược điểm:

• Giá thành cao: chi phí sản xuất và sửa chữa đắt đỏ hơn phanh tay cơ.
• Phụ thuộc vào hệ thống điện: không hoạt động khi ắc quy hết điện, nguy cơ gặp sự cố do lỗi hệ thống điện.
• Ít thông dụng: khó sửa chữa tại garage nhỏ, phụ tùng thay thế khan hiếm.

Lời kết

Phanh tay điện tử là một trang bị hữu ích giúp nâng cao sự tiện lợi, an toàn và hiệu quả cho xe ô tô. Việc sử dụng phanh tay điện tử ngày càng phổ biến và hứa hẹn sẽ trở thành tiêu chuẩn trên các dòng xe trong tương lai. Với những thông tin hữu ích được Vượng Đức 686 cung cấp trong bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan về phanh tay điện tử và có thể sử dụng hệ thống này một cách hiệu quả.