Bộ ly hợp ô tô là gì? Cấu tạo và công dụng của ly hợp ô tô

Ly hợp ô tô là gì bạn dã biết chưa? Nhờ có ly hợp mà xe khởi hành êm ái, chuyển số linh hoạt. Hãy cùng Vượng Đức 686 khám phá chi tiết về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và vai trò của bộ ly hợp trong bài viết dưới đây.

Ly hợp ô tô là gì?

Nhắc đến hệ thống truyền động của ô tô, không thể bỏ qua bộ phận đóng vai trò then chốt như “cánh tay nối liền” sức mạnh của động cơ với hộp số và bánh xe – ly hợp ô tô. Vậy ly hợp ô tô là gì và chức năng của bộ ly hợp trên xe ô tô ra sao?

Ly hợp ô tô, hay còn gọi là bộ ly hợp ô tô, là bộ phận cơ khí có nhiệm vụ chính là:

• Truyền mô-men xoắn từ động cơ tới hộp số: Khi ly hợp được đóng (hợp), mô-men xoắn từ động cơ sẽ được truyền tới hộp số, giúp xe di chuyển.
• Ngắt kết nối động cơ với hộp số: Khi ly hợp được mở (ly), động cơ vẫn quay nhưng mô-men xoắn sẽ không được truyền tới hộp số, giúp xe dừng lại hoặc chuyển số.

Nhờ vào chức năng này, ly hợp ô tô giúp người lái điều khiển xe một cách mượt mà và linh hoạt, đảm bảo xe vận hành an toàn và hiệu quả.

Xem thêm: Giảm xóc ô tô là gì và cấu tạo, nguyên lý hoạt động

Cấu tạo của bộ ly hợp ô tô

Để hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động và chức năng của bộ ly hợp trên xe ô tô, ta cần đi sâu vào cấu tạo chi tiết của nó.

Về cơ bản, bộ ly hợp ô tô bao gồm ba phần chính:

Phần chủ động

• Bánh đà: Là bộ phận kim loại hình tròn, nặng, được lắp vào đầu trục khuỷu của động cơ. Bánh đà có tác dụng dự trữ năng lượng và giúp động cơ hoạt động êm ái hơn.
• Vỏ ly hợp: Là vỏ kim loại hình chuông, được bắt vào mâm ly hợp của động cơ. Vỏ ly hợp bao bọc các bộ phận khác của bộ ly hợp và chứa dầu bôi trơn.
• Đĩa ép: Là bộ phận kim loại hình đĩa, được gắn vào moay ơ của trục khuỷu động cơ. Đĩa ép có nhiệm vụ ép chặt đĩa ma sát vào mặt bám của bánh đà.
• Giá đỡ lên vỏ ly hợp: Là bộ phận kim loại, được bắt vào vỏ ly hợp và có nhiệm vụ giữ đĩa ép và các lò xo hồi.

Phần bị động

• Đĩa ma sát: Là bộ phận hình đĩa, được làm từ vật liệu ma sát cao. Đĩa ma sát được kẹp giữa đĩa ép và mặt bám của bánh đà.
• Trục bị động: Là trục kim loại, được nối với hộp số. Trục bị động có nhiệm vụ truyền lực từ động cơ đến hộp số.

Cơ cấu điều khiển

• Bàn đạp ly hợp: Là bộ phận mà người lái xe dùng chân để điều khiển bộ ly hợp.
• Xi lanh chính: Là bộ phận thủy lực, có nhiệm vụ tạo áp lực để đẩy đĩa ép và ngắt ly hợp.
• Xi lanh phụ: Là bộ phận thủy lực, có nhiệm vụ tạo áp lực để đẩy đĩa ép và nhả ly hợp.
• Cần bẩy ly hợp: Là bộ phận kim loại, được nối với bàn đạp ly hợp và xi lanh chính.
• Lò xo hồi: Là bộ phận kim loại, có nhiệm vụ đẩy đĩa ép sau khi ngắt ly hợp.

Ngoài ra, bộ ly hợp còn có một số bộ phận khác như vòng bi cắt, vòng bi moay ơ, phớt chặn dầu,… Các bộ phận này có nhiệm vụ hỗ trợ cho hoạt động của bộ ly hợp được trơn tru và hiệu quả.

Nguyên lý hoạt động

Ly hợp ô tô hoạt động dựa trên nguyên tắc kết nối và ngắt mô-men xoắn từ động cơ đến hộp số, giúp xe khởi hành, chuyển số và dừng xe êm ái.

• Khi đóng ly hợp: Lực lò xo ép chặt đĩa ma sát vào bánh đà, truyền mô-men xoắn từ động cơ đến hộp số, giúp xe di chuyển.
• Khi nhả ly hợp: Người lái đạp bàn đạp côn, đĩa ép được kéo ra khỏi đĩa ma sát, mô-men xoắn không còn được truyền, xe bắt đầu đứng yên hoặc di chuyển chậm dần.

Vai trò của ly hợp ô tô

• Giúp xe khởi hành êm ái: Khi nhả côn từ từ, mô-men xoắn được truyền dần dần, tránh tình trạng xe bị giật cục.
• Cho phép chuyển số: Khi chuyển số, cần ngắt ly hợp để cắt truyền động, sau đó chuyển số và nhả ly hợp để truyền động trở lại.
• Dừng xe êm ái: Khi nhả côn hoàn toàn, xe sẽ dừng lại do mô-men xoắn không được truyền.

Tham khảo: Thước lái ô tô là gì? Cấu tạo và vai trò của thước lái ô tô

Công dụng của bộ ly hợp ô tô

Ly hợp ô tô, hay còn gọi là bộ ly hợp ô tô, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc vận hành xe, mang đến những công dụng thiết yếu cho cả người lái và chiếc xe. Vậy công dụng ly hợp của ô tô là gì?

Khởi hành êm ái: Khi khởi động xe, bộ ly hợp giúp điều chỉnh tốc độ quay của động cơ và hộp số sao cho đồng nhất, tránh hiện tượng giật cục, đảm bảo xe khởi hành êm ái.

Thay đổi số và chuyển hướng dễ dàng: Khi thay đổi số hoặc chuyển hướng, bộ ly hợp giúp ngắt kết nối động cơ với hộp số một cách mượt mà, hạn chế mài mòn các bộ phận bên trong và bảo vệ động cơ khỏi bị chết khi xe giảm tốc độ.

Bảo vệ động cơ và hộp số: Nhờ khả năng giảm thiểu lực tác động từ động cơ, bộ ly hợp đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ động cơ và hộp số khỏi hư hỏng do khởi hành đột ngột hoặc chuyển số không đúng cách.

Tóm lại, ly hợp ô tô là bộ phận không thể thiếu, mang lại những công dụng thiết yếu cho việc vận hành xe an toàn và êm ái. Sử dụng ly hợp đúng cách sẽ giúp kéo dài tuổi thọ cho động cơ, hộp số và các bộ phận liên quan khác trên xe.

Tới đây, bạn đã biết ly hợp ô tô là gì và nó đóng vai trò trung tâm trong việc điều khiển xe, tác động trực tiếp đến sự êm ái, an toàn và hiệu quả của hành trình. Nắm vững cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách sử dụng bộ ly hợp đúng cách chính là chìa khóa để bảo vệ xe và đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh khi tham gia giao thông. Bài viết trên đây của xe kết hợp Tuyên Quang Hà Nội của Vượng Đức 686 mong muốn mang đến cho bạn những thông tin bổ ích nhất về ly hợp ô tô, góp phần nâng cao kỹ năng lái xe và đảm bảo an toàn cho bạn trên mọi cung đường.